Bron: Cobouw
De Governance Code Veiligheid in de Bouw (GCVB) is een campagne gestart om meer aandacht te vragen voor de risico’s rond vallen van hoogte. Vooral de ongelukken op minder grote hoogte verdienen meer aandacht, vindt de GCVB. Nog altijd is vallen van hoogte een van de belangrijkste oorzaken van ongevallen in de bouw. “Het zorgt voor een hoop leed, letsel en fatale ongevallen”, vertelt Bas Roordink, veiligheidsdirecteur bij VolkerWessels en lid van de kerngroep van de GCVB. Het gaat juist vaak mis met werkzaamheden op lagere hoogtes, weet de veiligheidsdirecteur. Bijvoorbeeld bij gebruik van ladders en opstapjes.
“Bij valongelukken denken we vaak aan een afstand van drie of vier meter. Maar ook in ons bedrijf hebben we een ernstig ongeval gehad waarbij iemand van een trapje viel. In de praktijk zien we dat de gevolgen ernstig kunnen zijn.”
Groot aandeel
Roordink en de leden van de kerngroep analyseerden data rondom verzuim die waren aangeleverd door de bedrijven die deelnemen aan de GCVB. Daaruit blijkt dat bijna twee derde van de valongevallen leidt tot verzuim. Nog geen kwart van de ongevallen gebeurt op hoogtes boven de 2,5 meter. De overgrote meerderheid – goed voor 78 procent – vindt plaats op minder grote hoogte.
Roordink wist al wel dat dit percentage hoog zou uitvallen. “Maar nu staat het echt op papier. Het is wel een heel groot aandeel.” Van de ongelukken op minder grote hoogte ging het in een derde van de gevallen mis bij het gebruik van ladders, trappen of opstapjes. Net iets minder vaak (31 procent) kwam een werknemer ten val doordat hij de balans verloor. Boven de 2,5 meter kwamen ongevallen voor door een val van een steiger (38 procent) of van een dak, vloer of platform (31 procent). De data gaan niet over de hele bouwsector, erkent Roordink.
“Maar dit zijn wel partijen die een flink aandeel hebben in de bouwsector.” Representatief voor de bouw zijn de cijfers dus wel, denkt de veiligheidsdirecteur.
Patronen doorbreken
Om het aantal valongevallen omlaag te brengen, moet er iets veranderen aan de manier van werken in de bouw, denkt Roordink. Juist de ongevallen op minder grote hoogte zijn soms lastig te voorkomen, toch kan er volgens de veiligheidsdirecteur meer actie tegen worden ondernomen. “Wat we veel zien, is dat mensen vastzitten in hun manier van werken.” Te vaak wordt er voor bepaalde activiteiten een trapje of opstapje gepakt, ziet Roordink. “Terwijl, als je er van tevoren beter over nadenkt, zijn er veiligere middelen. Zoals een rolsteiger. Maar dan moet je daar wel in de werkvoorbereiding over na hebben gedacht. Het kost ook meer geld. Dat is iets wat we moeten doorbreken.”
Dat de patronen lastig veranderen, komt ook doordat het werk vaak goed gaat. “De perceptie is dat ongevallen altijd bij een ander gebeuren”, zegt Roordink. Hij wijst op de problemen rond het werken op daken en het installeren van zonnepanelen, waar het in de afgelopen jaren vaak misging. “Als het bij jou al honderd keer goed is gegaan, waarom zou je dan wel die randbeveiliging plaatsen?”
Niet nieuw
De campagne moet helpen die patronen te veranderen. “We willen bewustwording creëren ten aanzien van de risico’s en inzicht in de maatregelen die je kunt treffen.” Met onder andere een infographic en een toolbox met maatregelen wordt aandacht besteed aan manieren om de risico’s in te perken. Ook wordt uitgelegd wat mensen vanuit hun eigen rol kunnen doen tegen valgevaar.
Qua inhoud is de campagne niet nieuw. Roordink verwacht dat iedere aannemer wel zijn eigen manier heeft om valgevaar onder de aandacht te brengen. “Maar door het gelijktijdig breed in de branche in te voeren, krijgt het meer aandacht. En gaan mensen meer nadenken over het beheersen van het risico.”
De campagne maakt deel uit van een breder programma van de GCVB. De organisatie wil voor de vijf grootste risico’s in de bouw aandacht vragen. “Deze risico’s veroorzaken de meeste verzuimongevallen”, aldus Roordink. “We willen de krachten bundelen en hieraan aandacht besteden.”
In 2021 vroeg de GCVB al aandacht voor aanrijdgevaar, en stelde daar ook nieuw beleid voor op. Na de campagne rondom valgevaar richt de GCVB de pijlen op elektrocutiegevaar.