Overgenomen van:Infrasite.nl
Ruim één op de vier bouwbedrijven voldoet nog niet aan de veiligheidseis die vanaf 1 juli 2026 gaat gelden bij overheidsaanbestedingen. Het gaat om bedrijven die nog niet op minimaal trede 3 van de Safety Culture Ladder (SCL) staan, terwijl dat niveau straks voorwaarde is om mee te dingen naar opdrachten van de overheid. Dat blijkt uit een analyse van VeiligWerk.
In totaal zijn ruim 2.000 unieke bouwbedrijven met een SCL-product in kaart gebracht, inclusief dochterondernemingen. Daarvan staan 1.244 bedrijven op trede 3, terwijl 548 bedrijven nog onder dit niveau zitten. De rest bevindt zich op trede 4 (187 bedrijven) en trede 5 (25 bedrijven). Daarmee voldoet meer dan een kwart van de bedrijven nog niet aan de norm die in 2026 verplicht wordt voor deelname aan aanbestedingen.
“Wat je ziet, is dat de echt grote bedrijven, met veel omzet en veel medewerkers, meestal op trede 4 of 5 staan”, aldus Willem Berings, die bij de analyse was betrokken. “Dat lijkt een natuurlijk proces: hoe groter de organisatie, hoe verder veiligheidscultuur meestal is geïntegreerd. Voor kleine bedrijven is het behalen van trede 3 vaak een grotere uitdaging”, voegt hij toe.
Verplichte trede 3
Vanaf 1 juli 2026 wordt trede 3 op de Safety Culture Ladder (SCL) de ondergrens voor Veiligheid in Aanbestedingen (ViA). De aanscherping van de eis, oorspronkelijk gepland per 1 januari 2025, is eerder dit jaar uitgesteld om een beter passend “licht” bewijsmiddel te ontwikkelen dan de huidige Approved Self Assessment (ASA), die alleen volstaat voor trede 2.
De SCL kent vijf treden, van een cultuur waarin veiligheid nauwelijks een rol speelt (trede 1) tot volledig geïntegreerde veiligheid in alle processen (trede 5). Trede 3 vraagt om aantoonbare borging van veiligheid in beleid en praktijk; enkel administratief voldoen is niet genoeg. Grote opdrachtgevers als Rijkswaterstaat, ProRail en TenneT hebben deze eis vastgelegd in de Governance Code Veiligheid in de Bouw.
Volgens VeiligWerk is de stap naar trede 3 geen kwestie van een extra document of formulier. Bedrijven moeten aantonen dat beleid, organisatiecultuur en dagelijkse werkpraktijk zijn aangepast. Sinds 2025 geldt bovendien alleen nog certificering op basis van SCL 2.0, de vernieuwde versie van het schema van NEN, met zwaardere nadruk op leiderschap, voorbeeldgedrag en veiligheidscultuur.
Drukken op versnelling
De analyse laat zien dat 6,1% van de bedrijven nog op trede 1 staat en 21,3% op trede 2. In totaal staat daarmee 27,4% van de bedrijven onder de norm die vanaf 1 juli 2026 wordt gevraagd. Deze groep loopt het risico straks niet langer in aanmerking te komen voor overheidsopdrachten, ongeacht prijs of technische kwaliteit.
“De cijfers laten zien dat er nog veel winst te behalen valt binnen de sector. Dit gaat niet alleen om voldoen aan certificering, maar juist om de veiligheid van duizenden medewerkers,” zegt Bart van Muijen, ceo van Pro4All. Volgens hem kan het traject richting trede 3 maanden tot een jaar duren. Juist daarom zouden bedrijven nu in actie moeten komen om niet achterop te raken in aanbestedingen.
AANVULLENDE INFO:
- safety-culture-ladder-brengt-veiligheidscultuur-bedrijven-in-beeld
- safety-culture-ladder-is-verder-aangescherpt-en-beter-toepasbaar
- onderzoek-naar-impact-scl-stijgend-bewustzijn-bij-leiding-en-meer-passende-aanpak
- waar-sta-jij-op-de-veiligheidsladder-en-je-organisatie
- aandacht-voor-veiligheid-in-aanbestedingen-en-contracten
- Aandacht voor veiligheid is een ketenverantwoordelijkheid’ tijdschrift RWS