Wie 55 uur per week werkt, heeft een derde meer kans op een beroerte dan iemand die maximaal 40 uur per week werkt. Ook het risico op andere hart- en vaatziekten is groter.
Van hard werken is nog nooit iemand doodgegaan? Dat gezegde kan de prullenbak in, blijkt uit een onderzoek dat deze week is gepubliceerd in het medisch vakblad The Lancet. Wie met regelmaat lange werkweken draait, loopt meer kans getroffen te worden door een hersenbloeding en andere hart- en vaatziekten. De onderzoekers baseren die conclusie op een analyse van zeventien eerdere onderzoeken, waarvoor in totaal meer dan een half miljoen werknemers in Europa, de VS en Australi gemiddeld 7,2 jaar zijn gevolgd.
Niet alleen mensen die extreem veel overuren maken, stellen hun gezondheid voor hun baas in de waagschaal. Wie tussen 41 en 48 uur per week werkt, loopt al 10 procent meer kans op een beroerte. Wat de reden precies is, is nog niet bekend. Het is niet zo dat mensen die meer werken toch al ongezonder leven: de resultaten zijn gecorrigeerd voor factoren als roken, alcoholconsumptie, leeftijd en fysieke activiteit.
Het is aannemelijk dat stress en vermoeidheid een rol spelen, zegt Irene Houtman van TNO, een van de onderzoekers die heeft meegewerkt aan deze studie. ,,Die factoren vergroten ook de kans om te overlijden aan een hartinfarct. Daarnaast leidt veel uren maken ertoe dat de balans tussen werk en priv wordt verstoord. Dat leidt tot strubbelingen thuis. Sporten, ontspannen en gezond eten schieten er bovendien vaak bij in.”
Het onderzoek suggereert dat Nederlandse werknemers amper risico lopen, omdat slechts 1 procent meer dan 50 uur per week werkt. In Turkije is dat 43 procent. Die cijfers zijn echter flink vertekend door het grote aantal Nederlandse vrouwen dat parttime werkt, zegt Houtman. ,, Als je naar de mannen kijkt, werken die net zo veel over als elders in de EU.”
Uit de Nederlandse database met meer dan 23.000 werknemers, blijkt dat managers, vrachtwagenchauffeurs en – bij vrouwen – artsen en leraressen de meeste overuren maken. Al eerder was bekend dat ook onregelmatig werken, zoals ‘s nachts en in ploegendiensten, het risico op hart- en vaatziekten vergroot. Zelfstandige ondernemers die lange werkweken maken, blijven gemiddeld gezonder dan werknemers.
Taken delegeren en vaker ‘nee’ zeggen tegen de baas: dat is volgens Houtman het beste recept voor structurele overwerkers om problemen te voorkomen. Werknemers hebben het recht om gemiddeld niet meer dan 48 uur te werken. Een gesprek met de werkgever biedt vaak uitkomst, zegt bedrijfsarts Henk Bruinink.