Als werkgever heeft u een vergaande zorgplicht om arbeidsongevallen te voorkomen. Deze strekt zich ook uit naar mensen die u niet dienst heeft.
Werkgever aansprakelijk voor arbeidsongeval vrijwilliger, stagiair en zzp’er

De zorgplicht van de werkgever om letsel door arbeidsongevallen te voorkomen is groot, heel groot. De rechter neemt niet snel aan dat de werkgever aan zijn zorgplicht heeft voldaan. Dat werkgevers deze verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid ook hebben voor andere arbeidsrelaties is veel minder bekend.

Er zijn verschillende arbeidsrelaties denkbaar waarbij degene die het werk uitvoert afhankelijk is van de arbeidsomstandigheden bij het bedrijf waar hij het werk daadwerkelijk verricht. Denk aan uitzendkrachten, vrijwilligers of stagiairs. Ook zij kunnen een beroep doen op de werkgeversaansprakelijkheid als hen tijdens het werk een ongeval overkomt. Zo doen een stagiair in een sportschool die zijn knie breekt als een klant op hem valt en een vrijwilliger die tijdens reparatie van het dak van de kerk valt met succes een beroep op de werkgeversaansprakelijkheid van de sportschool respectievelijk de parochie.

Wat moet u als werkgever doen om de zorgplicht na te leven?

Bij het naleven van de zorgplicht is preventie het allerbelangrijkst, daarna het geven van instructies aan werknemers om arbeidsongevallen te voorkomen en ten slotte het toezicht houden op de naleving van die instructies. Schiet de werkgever hierin tekort, dan is hij aansprakelijk voor de schade van de werknemer die door het arbeidsongeval wordt veroorzaakt. Alleen als de werkgever kan bewijzen dat dat nakoming van de zorgplicht het ongeval niet had kunnen voorkomen of dat de schade te wijten is aan opzet of bewuste roekeloosheid van de werknemer, kan hij aan aansprakelijkheid ontkomen.

Zzp’ers en arbeidsongevallen

Maar ook een zzp’er die buiten dienstbetrekking werkzaamheden verricht, kan een beroep doen op de werkgeversaansprakelijkheid als hij voor de zorg voor zijn veiligheid (mede)afhankelijk is van degene voor wie hij die werkzaamheden verricht. Het moet dan wel gaan om werkzaamheden die tot de beroeps- of bedrijfsuitoefening van de specifieke onderneming van de ‘werkgever’ behoren. Hoewel uit de rechtspraak sinds 2012 blijkt dat discussie over dit criterium mogelijk blijft, staat inmiddels wel vast dat sprake moet zijn van enige mate van ondergeschiktheid van de zzp’er aan de ‘werkgever’.

Kortom, een praktijkhouder die het buitenwerk van zijn pand laat schilderen door een zzp’er is niet aansprakelijk als de zzp’er daarbij letsel oploopt doordat hij van zijn ladder valt. Maar praktijkhouders die zzp’ers inzetten in functies die door gewone werknemers gedaan (zouden kunnen) worden – denk aan tandartsen, huisartsen, dierenartsen, fysiotherapeuten, mondhygiënistes, praktijkmanagers – doen er goed aan zich te realiseren dat hun zorgplicht zich ook tot deze groep zzp’ers uitstrekt.

Mr. drs. Petra Kroon, arbeidsjurist bij BabelFish Legal