Zelfstandig ondernemers zonder personeel ervaren minder werkdruk en hebben minder vaak burn-outklachten dan werknemers. Ook zijn ze meer bevlogen, vinden ze hun werk gevarieerder en willen ze later met pensioen dan werknemers. Dit komt hun duurzame inzetbaarheid ten goede. Wel voelen zelfstandig ondernemers zich vaker fysiek zwaar belast. Dit melden TNO en CBS in een grootschalig, vergelijkend onderzoek naar de duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers en werknemers.

Zelfstandig ondernemers zonder personeel ervaren minder werkdruk dan werknemers. Ze geven minder vaak aan heel veel werk te hebben, extra hard te moeten werken of erg snel hun werk te moeten doen. Ook rapporteren zij minder vaak burn-outklachten dan werknemers. Ruim 7 procent voelt zich ten minste enkele keren per maand opgebrand door het werk. Onder werknemers is dat ruim twee keer zo veel. Burn-outklachten zijn een belangrijke risicofactor voor duurzame inzetbaarheid van werkenden.

[[image:CBS_ZZP1.jpg|left|medium|link=source]]

Meer bevlogenheid en gevarieerd werk

Zelfstandig ondernemers melden meer dan werknemers bevlogen te zijn in hun werkzaamheden. Bijna 75 procent zegt regelmatig helemaal op te gaan in hun werk; van de werknemers is dat ruim 60 procent. Zelfstandigen voelen zich doorgaans ook fitter en sterker tijdens het werk. Dit komt de inzetbaarheid op de lange termijn ten goede. Ook gevarieerd werk draagt hieraan bij. Van de zelfstandig ondernemers vindt 80 procent hun werkzaamheden vaak of altijd gevarieerd, van de werknemers 68 procent. Zelfstandig ondernemers melden ook vaker dat hun werk vereist dat ze creatief zijn en nieuwe dingen leren.

Zwaardere lichamelijke belasting

Fysieke arbeidsbelasting vormt een risico voor de duurzame inzetbaarheid van werkenden. Zelfstandig ondernemers geven vaker dan werknemers aan dat ze niet gemakkelijk kunnen voldoen aan de fysieke eisen die het werk aan hen stelt. Ook zeggen ze bij hun werk vaker gebruik te maken van gereedschap, een apparaat of voertuig dat trillingen of schudden veroorzaakt. Dit geldt vooral voor zelfstandig ondernemers – in vergelijking met werknemers – in de landbouw, bosbouw en visserij en in de nijverheid en energie, waartoe de bouw en industrie worden gerekend.

[[image:CBS_ZZP2.jpg|left|medium|link=source]]

Langer doorwerken

De positievere inschatting van hun inzetbaarheid op lange termijn blijkt ook uit het feit dat zelfstandig ondernemers zonder personeel gemiddeld tot hun 67ste willen blijven werken. Ze denken daar ook geestelijk en lichamelijk toe in staat te zijn. Werknemers verwachten gemiddeld tot 63 jaar door te werken.

De resultaten in dit bericht zijn ontleend aan de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) en de nieuwe Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van CBS en TNO. Deze onderzoeken worden in samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid uitgevoerd. Meer feiten en figuren over de duurzame inzetbaarheid van zelfstandig ondernemers zonder personeel en werknemers zijn opgenomen in een factsheet.

Verklaring gebruikte termen

Zelfstandig ondernemers zonder personeel (z.p.)
Personen (15 tot 75 jaar) die arbeid verrichten voor eigen rekening of risico in een eigen bedrijf of praktijk en geen personeel in dienst hebben.
Tot de zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) worden behalve zelfstandig ondernemers zonder personeel ook directeuren-grootaandeelhouders (dga’s) en overige zelfstandigen die geen personeel hebben gerekend. Overige zelfstandigen zijn bijvoorbeeld personen die “inkomen uit overige arbeid” opgeven bij de belastingdienst, zoals postbestellers en alfahulpen. DGA’s en overige zelfstandigen maken geen deel uit van het onderzoek.

Burn-outklachten
Zich opgebrand voelen door het werk. Dit wordt gekenmerkt door gevoelens van vermoeidheid en uitputting.
De klachten worden gemeten aan de hand van vijf uitspraken:

• Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
• Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg.
• Ik voel me moe als ik ’s morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
• Het vergt heel veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
• Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.

De antwoordmogelijkheden hierbij zijn: nooit, enkele keren per jaar, maandelijks, enkele keren per maand, wekelijks, enkele keren per week of elke dag. Als iemand gemiddeld over de vijf uitspraken enkele keren per maand of vaker antwoordt, dan worden deze gevoelens van vermoeidheid en uitputting aangemerkt als burn-outklachten.

Duurzame inzetbaarheid

Duurzame inzetbaarheid van werkenden is het vermogen om gezond, vitaal en productief deel te nemen aan betaalde arbeid tot de pensioengerechtigde leeftijd.

Als centrale uitkomstmaten voor duurzame inzetbaarheid zijn hier de volgende variabelen gebruikt: het verzuimpercentage, de eigen beoordeling van het functioneren, de leeftijd tot waarop men wil doorwerken en de leeftijd tot waarop men denkt in staat te zijn om te werken.

 

Duurzame Inzetbaarheid: zzp’ers versus werknemers (TNO-rapport R16002)

Lees het rapport

 

Bron: https://www.tno.nl